12 Eylül 2005
Yeni Terörle Mücedele Kanunu için hazırlanan çalışma, TCK ve CMK ile getirilen iyileştirici hükümleri kaldırıyor. Belirsiz terör tanımı ile her suç terör kapsamına alınıyor.
PKK ile mücadele için başlatıldığı söylenen çalışmada bu örgütün eylemlerinin önlenmesine yönelik düzenleme yok. "Önleyici tedbirler" ise bütün Türkiye'yi cezaevine çevirebilir.
Yeni Terörle Mücadele Kanunu'nun ön çalışmaları, hükümet tarafından, devletin ilgili tüm kurumları ve üniversitelerin de katılımıyla oluşturulan bir teknik komisyonda tamamlandı. Yapılan çalışmanın, "terörle mücadele" adı altında demokratikleşme ve özgürlüklerden geri adım ve OHAL'e dönüş anlamına gelecek düzenlemeler içerdiği öğrenildi.
Çalışma 'oy çokluğu' ile kabul edildi
Adalet, İçişleri ve Dışişleri bakanlıkları ile Emniyet Genel Müdürlüğü, Jandarma Genel Komutanlığı, MİT, MGK Genel Sekreterliği, Genelkurmay, üniversiteler ve Yargıtay'dan da temsilcilerin bulunduğu 33 kişilik komisyonda yapılan çalışmalar sonucu ortaya çıkan metnin, Komisyon'da yapılan oylamada "oy çokluğu" ile kabul edildiği ve Adalet Bakanlığı'na sunulduğu öğrenildi.
TCK ve CMK'dan geri adım atılıyor
Yeni Şafak'ın edindiği bilgilere göre, ön çalışmada, AB'ye uyum çerçevesinde daha önce yenilenen Türk Ceza Kanunu ve Ceza Muhakemeleri Kanunu'da yapılan ve demokratikleşme yolunda "reform" sayılan düzenlemelerin büyük bir kısmının, TMK'da yeniden düzenlenmesi öngörülüyor. Bu düzenlemelerin, TCK ve CMK ile getirilen olumlu düzenlemeleri ortadan kaldıracağına ve Türkiye'yi yeniden OHAL dönemine taşıyacağına; terörle mücadele adı altında, demokratikleşme, insan hakları ve özgürlükler adına yapılan reformları gölgeleyeceğine dikkat çekiliyor.
Örgüt kurma sayısı 2'ye iniyor
Çalışmada özellikle terör örgütü PKK ile mücadele için ilave bir düzenleme olmadığı, sadece terör tanımı, terör suçları ve örgütlü suçların ele aldığı belirtilirken, ancak bu tanımların net olarak ortaya konmadığı vurgulanıyor.
Bu kanun çalışmasındaki terör tanımının "örgütlü suçları" kapsadığı, ancak özellikle 2. maddesinin 2. fıkrasına eklenen metinle "1 kişinin işlediği suçun bile terör kapsamına alınabileceği" vurgulanıyor.
TCK'da terör örgütü kurmak için "3 kişi olma" şartı aranırken, hazırlanan çalışmada bu sayı 2'ye indiriliyor ve yine TCK'da aranan "elverişli yapı" olması şartı da aranmıyor.
Tavuk kovalamak bile terör sayılabilir
Çalışmada terör tanımının da belirsiz olduğu vurgulanırken, her eylem terör tanımına sokulabileceğine işaret edilerek, böylece, düşünceyi suç saydığı için kaldırılan eski TCK'nın 312. maddesindeki suçların da "terör" tanımına alınabileceği belirtiliyor.
Çalışmanın 4. maddesindeki düzenlemeyle hırsızlığın da terör kapsamına alınabileceği belirtilirken, PKK adına bir kişinin askeri depodan silah çalmasının terör kapsamına alınabileceği, ancak bu ayrımın yeni düzenlemede yapılmadığı vurgulanıyor. Hukukçular, ucu açık bir düzenlemeyle, "komşunun tavuğunu kışkışlamamanın da terör suçu sayılabileceğine" dikkat çekiyorlar.
İşlenen suç, 'terör suçu' olursa ceza arttırılıyor
Çalışmada bir suçun "terör suçu" sayılması halinde cezasının da arttırıldığına dikkat çekiliyor. Bu tür bir ceza arttırımının hiçbir gelişmiş ülkede olmadığına dikkati çeken uzmanlar, terör suçlarının TCK'da zaten ağır hapis, müebbet veya ağırlaştırılmış müebbet hapisle cezalandırıldığına işaret ederek, bunun daha ne kadar arttırılabileceğinin sorgulanması gerektiğini de belirtiyorlar.
HABER MERKEZİ / İSTANBUL
Yeni TMK neler getiriyor?
Örgüt tanımında belirsizlik
Yürürlükteki Kanun: Örgüt terimi, Türk Ceza Kanunu ile ceza hükümlerini içeren özel kanunlarda geçen teşekkül, cemiyet, silahlı cemiyet, çete ve silahlı çeteyi de kapsar. (1. madde)
Taslak TMK: Örgüt terimi, 765 sayılı Türk Ceza Kanunu ile ceza hükümlerini içeren özel kanunlarda geçen teşekkül, cemiyet, silahlı cemiyet, çete ve silahlı çeteyi de kapsar. (1. madde)
Terör suçu genişliyor
Yürürlükteki Kanun: Terör örgütüne mensup olmasa dahi örgüt adına suç işleyenler de terör suçlusu sayılır ve örgüt mensupları gibi cezalandırılır. (2. madde)
Taslak TMK: Terör örgütüne mensup olmasa dahi örgüt adına veya birinci maddede belirtilen amaçlar doğrultusunda suç işleyenler de terör suçlusu sayılır ve örgüt mensupları gibi cezalandırılır. (2. madde)
8. madde geri geliyor
Kaldırılan 8. madde- Türkiye Cumhuriyeti Devletinin ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğünü bozmayı hedef alan yazılı ve sözlü propaganda ile toplantı, gösteri ve yürüyüş yapılamaz. Yapanlar hakkında bir yıldan üç yıla kadar hapis ve yüzmilyon liradan üçyüzmilyon liraya kadar ağır para cezası hükmolunur.
Taslak TMK: Terör örgütünün meşru amaçlar için çalıştığı, amaçları doğrultusunda gerçekleştirilen fiillerin haklı olduğu veya en azından mazur karşılanması gerektiği yönünde kanaat oluşturmaya yönelik faaliyette bulunan kişi, örgütün üyesi olup olmadığına bakılmaksızın altı aydan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. (Madde7)
312'ye de terör kapsamı
Yürürlükteki Kanun: 2845 sayılı Devlet Güvenlik Mahkemelerinin Kuruluş ve Yargıma Usulleri Hakkında Kanun'un 9. maddesinin b, c ve e bentlerinde yazılı suçlar 1. maddede belirtilen terör amacı ile işlendiği takdirde terör suçu sayılır. (4. madde)
Taslak TMK: Aşağıdaki suçlar 1. maddenin bir ve ikinci fıkralarında belirtilen amaçları gerçekleştirmek üzere kurulmuş bir terör örgütünün faaliyeti çerçevesinde işlendiği takdirde terör suçu sayılır. a-başta kasten adam öldürme ve yaralama olmak üzere cebir, şidet ve tehdit içeren suçlar ile Türk Ceza Kanunu'nunu 79, 80, 124, 141, 142, 152, 170, 172, 173, 174, 179, 181, 185, 187, 188, 197, 198, 200, 202, 204, 207, 210, 214, 215, 216, 217, 223, 224, 243, 244, 245, 300, 310/2, 315, 317, 318 ve 319. maddelerinde yer alan suçlar. (4. madde)
TCK'daki hükümler TMK'ya
TCK 220. Madde:
2) Suç işlemek amacıyla kurulmuş olan örgüte üye olanlar, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. 3) Örgütün silâhlı olması hâlinde, yukarıdaki fıkralara göre verilecek ceza dörtte birinden yarısına kadar artırılır. 4) Örgütün faaliyeti çerçevesinde suç işlenmesi hâlinde, ayrıca bu suçlardan dolayı da cezaya hükmolunur. 5) Örgüt yöneticileri, örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenen bütün suçlardan dolayı ayrıca fail olarak cezalandırılır. 6) Örgüte üye olmamakla birlikte örgüt adına suç işleyen kişi, ayrıca örgüte üye olmak suçundan dolayı cezalandırılır. 7) Örgüt içindeki hiyerarşik yapıya dahil olmamakla birlikte, örgüte bilerek ve isteyerek yardım eden kişi, örgüt üyesi olarak cezalandırılır. 8) Örgütün veya amacının propagandasını yapan kişi, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Bu suçun basın ve yayın yolu ile işlenmesi hâlinde, verilecek ceza yarı oranında arttırılır.
Taslak TMK:
Örgütün faaliyeti çerçevesinde suç işlenmesi hâlinde, ayrıca bu suçlardan dolayı da cezaya hükmolunur.
Örgüt yöneticileri, örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenen bütün suçlardan dolayı ayrıca fail olarak cezalandırılır.
Örgüte üye olmamakla birlikte örgüt adına suç işleyen kişi, ayrıca örgüte üye olmak suçundan dolayı cezalandırılır.
Örgüt içindeki hiyerarşik yapıya dahil olmamakla birlikte, örgüte bilerek ve isteyerek yardım eden kişi, örgüt üyesi olarak cezalandırılır.
OHAL kanununu hatırlatıyor
Çalışmada bir de "önleyici kolluk tedbirleri" adlı bölüm bulunduğu belirtilirken, burada özgürlükleri kısıtlayan çok sayıda düzenlemeye yer verildiği uyarısı yapılıyor. Komisyon çalışmaları sırasında bu düzenlemelere İçişleri Bakanlığı temsilcisinin bile olumsuz görüş verdiği kaydediliyor. Getirilen hükümlerin "neye hizmet ettiğinin" sorgulanması gerektiğine de dikkat çeken uzmanlar, "Bu hükümlerle sadece OHAL'i genişletmiş oluruz. Bu çalışma böyle kanunlaşırsa, Türkiye'nin sınırlarını dikenli tellerle çevirmemiz gerekir" diyorlar.
Terörle mücadele için yapılacak düzenlemelerde "tanım" konusunda yararlanılabilecek uluslararası kaynaklar bulunduğunu da kaydeden uzmanlar, "Birleşmiş Milletler Terörizmin Finansmanının Önlenmesine Dair Sözleşme"nin esas alınabileceğini belirtiyorlar. Bunun gibi 9 sözleşme bulunduğuna da işaret eden uzmanlar, "Bu sözleşmelerde, 'şu şu fiiller törer sayılır' deniyor. Bunları alırız, bizdeki karşılıklarına bakarız, bir eksikliğimiz varsa da buradan tamamlarız" görüşünü savunuyorlar.
Çalışmaya göre, şüpheli kişiler hakkında idari yöneticiler veya hakim tarafından alınabilecek kararlar şöyle sıralanıyor: Suç işlenmesinde kullanmaya elverişli bazı malzemelerin edinilmesinin yasaklanması. Bazı hizmetlrin evya tesislerin kullanımının kişi tarafından kullanımının yasaklanması. Bir mesleği yerine getirmesinin yasaklanması. Suçun işleneceği şüphelenilen yerle sınırlı olmak üzere, ulaşım ve haberleşme imkanlarının sınırlandırılması. Kişinin yerel olmak ve belli bir zaman diliminde kalmak şartıyla bir yerde bulunmasının engellenmesi. Belli bir yerde bulunmasının veya giriş çıkışının engellenmesi. Seyahatinin kısıtlanması, pasaport, ehliyet veya benzer belgelerine geçici olarak el konulması.
